Çapraz Sevkiyat Nedir?
Bu yazımızda çapraz sevkiyat nedir sorusunu yanıtlayacağız. Çapraz sevkiyat, tedarikçilerin ürünlerini stok olarak tutmadan direkt olarak paketli haliyle müşteri ihtiyaçlarına göre sınıflara ayırarak, müşterilere iletilmesine verilen isimdir. Bu yöntem, dağıtım alanında oldukça kullanılan bir yöntemdir. Birkaç çapraz sevkiyat türü bulunur. Bunlardan birine örnek verelim.
Planlı Çapraz Sevkiyat
Planlı çapraz sevkiyat, beklenen makbuzları çapraz sevkiyat için önceden planlamayı içerir. Genel olarak bu, tedarikçiden tam olarak neyin sevk edildiğine dair bilgiler içermektedir. Ayrıca bu sevkiyat türünde tedarikçiden, gelişmiş sevk bildirimi (ASN) alınmaktadır. Bu tür çapraz sevkiyat, satıcı ASN’lerine ve mağaza tahsisine dayalı olarak perakende dünyasında çok kullanılmaktadır. Ancak bazı şirketler, ürünleri aldıktan sonra tam olarak neyin sevk edildiğini bilmesinden dolayı, ASN’ler olmadan çapraz sevkiyatı gerçekleştirmektedir.
Planlı çapraz yükleme, bilgilere dayalı olarak kullanılmaktadır. Ancak gönderilerin, siparişle uyuşmama ihtimali bulunur. Bu durumda siparişi veren şirketler zor durumda kalabilir. Genelde sistemin kullanılmaması, uzun vadede problemlere yol açmaktadır. Şirketler siparişleri özel olarak takip etse bile bazı durumlarda çözülemeyen problemler yaşanır.
Çapraz sevkiyat en temelde, tedarikçilerden gelen malların, depo içinde yerleştirilmeden, belli bir süre içinde sevk noktalarına gönderilme işlemidir. Genel olarak süreç 24 saat içerisinde gerçekleşir. Ancak planlamalar kapsamında bu süreçlerde değişimler olabilir. Çapraz sevkiyatta, lojistik süreçlerinde tasarruf elde etmek istenmektedir. Ayrıca rekabette avantaj kazanmak için uygulanabilecek önemli bir tedarik zinciri stratejisi olarak bilinir.
Çapraz Sevkiyatın Avantajları ve Dezavantajları
Genel olarak her sistem de ilk olarak sağlanılacak avantajlar kontrol edilir. Bu sistemde avantajlar yakından incelendiğinde göze çarpan önemli özellik bulunmaktadır. Ayrıca bu avantajlar şirketler tarafından destekletilerek gerçekleştirilebilir. Kısaca sıralayacak olursak;
- Depolamanın ortadan kaldırılması, stoklamayı azaltır,
- Daha hızlı ürün akışı mümkün olur,
- Siparişlerin sık olması, eksik siparişlerin tamamlanmasını hızlandırır,
- İşgücü maliyeti azalır,
- Hasar maliyeti azalır,
- Gerekli alanı azaltır, buna bağlı olarak dağıtım kapasitesini arttırır,
- Tedarikçilere yapılan ödemeleri hızlandırır,
- Tedarik zinciri ortaklarının ilişkilerini geliştirir.
Çapraz sevkiyatın dezavantajları incelendiğinde, bunun sadece bazı durumlarda ortaya çıkması göze çarpmaktadır. Genel olarak, ön gereklilik durumlarının aksaması dezavantajları ortaya çıkarır. Dezavantajları sıralayacak olursak 2 aşama olarak incelenebilir.
- Stokta ürün kalmama riski bulunur. Sistemdeki herhangi bir düzensizlik, örneğin talepte meydana gelecek herhangi bir ani artış tedarikçilerde ürünün olmaması, tedarik zincirindeki herhangi bir gecikme ya da mükemmel bir şekilde koordine olmakta yaşanan herhangi bir aksaklık stokta ürün kalmaması ile sonuçlanır. Ayrıca bu bazı durumlarda maliyetli olabilir.
- Sendika direnci, çapraz sevkiyatın en temel kazancı, ürünlerin ve işgücünün azalmasıyla sonuçlanmasıdır. Ancak bu durum sendikalar tarafından tepkiyle karşılanmaktadır.
